İnterstisyel Sistit – Ürolog Operatör Dr. Mehmet Çelimli

İnterstisyel Sistit

Sağlığınızı ihmal etmeyin! Hemen bir danışma planlayarak uzman doktorlarımızla görüşün.

HEMEN RANDEVU AL!

İnterstisyel Sistit Nedir?

İnterstisyel sistit (İS), mesanenin (idrar torbasının) kronik inflamasyonu ile karakterize olan, uzun süreli ve tekrarlayan bir mesane rahatsızlığıdır. Genellikle şiddetli pelvik ağrı ve sık idrara çıkma isteği ile kendini gösterir. İS, “ağrılı mesane sendromu” olarak da bilinir ve genellikle idrar yolu enfeksiyonu belirtilerine benzeyen semptomlar sunar, ancak İS bakteriyel enfeksiyonlardan kaynaklanmaz.

İnterstisyel Sistit Nedenleri

İnterstisyel sistit (İS), mesanede kronik inflamasyona neden olan bir hastalık olup kesin nedeni henüz tam olarak anlaşılamamıştır. Ancak, interstisyel sistit gelişiminde rol oynayabilecek bir dizi faktör ve teori üzerinde durulmaktadır. Bu nedenler bireyden bireye değişebilir ve genellikle birkaç farklı faktörün bir araya gelmesiyle ortaya çıkabilir.

İnterstisyel sistitin kesin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, birkaç olası teori vardır:

  • Mesane Astarı Bozuklukları: Mesanenin iç yüzeyini kaplayan GAG tabakası (glikozaminoglikanlar), mesaneyi idrarın tahriş edici etkilerinden korur. Bu tabaka hasar görmüşse, idrardaki maddeler mesane duvarını tahriş edebilir.
  • Otoimmün Reaksiyonlar: Vücudun kendi mesane dokusuna saldırdığı otoimmün bir reaksiyon olabilir.
  • Sinir Sistemi Hassasiyeti: Mesanedeki sinirler normalden daha fazla hassas olabilir ve bu durum ağrıya yol açabilir.
  • Genetik Yatkınlık: Ailede interstisyel sistit veya diğer otoimmün hastalıkların görülmesi, İS riskini artırabilir.
  • Geçirilmiş Enfeksiyonlar veya Yaralanmalar: Mesane enfeksiyonları veya travmalar sonrası bu durum gelişebilir.

İnterstisyel Sistitin Belirtileri

İnterstisyel sistit belirtileri kişiden kişiye değişebilir, ancak yaygın semptomlar şunlardır:

  • Sık İdrara Çıkma: Gün boyunca ve gece boyunca sık sık idrara çıkma isteği. Bazı hastalar günde 40 defa idrara çıkma ihtiyacı duyabilir.
  • Pelvik Ağrı: Pelvis bölgesinde veya mesanede sürekli veya aralıklı ağrı. Kadınlarda vajinada, erkeklerde testislerde veya peniste ağrı olabilir.
  • İdrar Yaparken Ağrı veya Rahatsızlık: İdrar yaparken yanma hissi veya ağrı oluşabilir.
  • Mesanede Baskı Hissi: Mesanede doluluk ve baskı hissi ile rahatlama olmaması yaygındır.
  • Cinsel İlişki Sırasında Ağrı: Hem kadın hem de erkek hastalarda cinsel ilişki sırasında veya sonrasında ağrı olabilir.
  • İdrar Miktarında Azalma: Her idrara çıkışta az miktarda idrar yapılabilir.

İnterstisyel Sistit Tanı Yöntemleri

İnterstisyel sistit (İS) tanısı, belirgin bir testle kesin olarak konulamadığından diğer olası hastalıkları dışlamak ve belirtileri değerlendirmek üzerine kurulu bir süreçtir. İS tanısı, mesanedeki kronik ağrı ve idrar yolu ile ilgili şikayetlerin başka nedenlere bağlanamaması durumunda konur. Tanı süreci, hem tıbbi öykü ve fiziksel muayene, hem de bazı laboratuvar ve görüntüleme testlerini içerir.

  • Tıbbi Geçmiş ve Semptomların Değerlendirilmesi

    Bu değerlendirme, semptomların ne kadar süredir devam ettiğini ve ne kadar şiddetli olduğunu anlamak için önemlidir. Ayrıca, hastanın diğer sağlık sorunları (örneğin idrar yolu enfeksiyonları veya pelvik ağrı sendromu) olup olmadığını belirlemeye yardımcı olur.

  • Fiziksel Muayene
    • Kadınlarda jinekolojik muayene, erkeklerde prostat ve üreme organlarının muayenesi yapılır.
    • Pelvik bölge, karın ve mesane bölgesinde herhangi bir hassasiyet veya anormallik olup olmadığına bakılır.
    • Bu aşamada, pelvik kaslardaki spazmlar veya hassasiyet de kontrol edilebilir.
  • İdrar Testleri
    • İdrar tahlili: İdrar örneği alınarak enfeksiyon, kanama veya başka anormalliklerin olup olmadığı kontrol edilir. İdrar yolu enfeksiyonu ve diğer mesane problemleri (örneğin mesane kanseri) dışlanmalıdır.
    • İdrar kültürü: İdrar yolu enfeksiyonunu dışlamak için idrardaki bakteriler test edilir. Eğer kültürde bakteri üremesi yoksa enfeksiyon dışlanır.
  • Sistoskopi
    • Sistoskopi, mesanenin içini görmek için kullanılan bir endoskopik incelemedir. İnce bir tüp yardımıyla mesaneye girilerek mesane iç yüzeyi doğrudan incelenir.
      • Sistoskopi sırasında doktor, mesane astarındaki ülserleri (Hunner ülserleri), iltihaplanmaları veya kanama alanlarını görebilir.
      • Hunner ülserleri, interstisyel sistitli hastaların az bir kısmında görülür ve tanıda önemli bir bulgudur.
      • Bu işlem sırasında mesanenin su ile genişletilmesi (hidrodistansiyon) de yapılabilir. Bu, hem tanısal hem de bazen terapötik bir yöntemdir; mesanenin genişlemesi sonrası ağrıda azalma gözlenebilir.
  • Mesane Günlüğü

    Doktor, hastadan birkaç gün boyunca idrara çıkma sıklığını, idrar miktarını ve mesane doluluğu hissini kaydetmesini isteyebilir. Bu, mesane fonksiyonlarının değerlendirilmesine yardımcı olur.

  • Ürodinami Testleri
    • Ürodinami, mesanenin ne kadar iyi çalıştığını değerlendirmek için yapılan bir dizi testtir. Bu testlerde mesane kapasitesi, mesanenin dolarken ve boşalırken nasıl tepki verdiği ve idrar yolunun basıncı ölçülür.
    • İS’li hastalarda mesane kapasitesi genellikle daha küçük olabilir ve mesane dolarken ağrı hissedilebilir.
  • Potasyum Hassasiyet Testi

    Bu testte mesaneye potasyum çözeltisi verilir ve hastanın semptomlarının artıp artmadığı gözlemlenir. İS’li hastaların çoğunda mesane astarı hasarlı olduğu için potasyum çözeltisi ağrıya neden olabilir. Bu test, mesane astarının zayıflığını anlamak için kullanılabilir, ancak nadiren uygulanır.

  • Biyopsi

    Nadiren mesane dokusundan biyopsi alınabilir. Biyopsi, kanser, enfeksiyon veya başka hastalıkları dışlamak için kullanılır. Biyopsi, genellikle sistoskopi sırasında alınır.

İnterstisyel Sistit Tedavi Yöntemleri

  • İlaç Tedavisi
    • Ağrı kesiciler: Hafif ila şiddetli ağrıyı kontrol altına almak için kullanılır.
    • Antihistaminikler: Histaminin mesane duvarına zarar vermesini engelleyebilir.
    • Antidepresanlar: Sinir hassasiyetini azaltabilir ve ağrı yönetiminde yardımcı olabilir.
    • Pentosan polisülfat sodyum: Mesane duvarını onarmaya yardımcı olur ve yaygın olarak kullanılan bir ilaçtır.
  • Fizyoterapi

    Pelvik taban kaslarının rahatlaması için fizyoterapi önerilebilir. Pelvik kas spazmları interstisyel sistit semptomlarını artırabilir.

  • Mesane Eğitimi

    İdrara çıkma sıklığını kontrol etmek için idrar yapma aralıklarını uzatarak mesane eğitimi yapılabilir.

  • Mesane İçi Tedaviler (Mesane İnstilasyonu)

    Mesanenin içine doğrudan bazı ilaçların verilmesi, mesane astarının iyileşmesine yardımcı olabilir.

  • Diyet Değişiklikleri

    İdrarı tahriş edici potansiyeli olan yiyecek ve içeceklerden kaçınılması önerilir. Örneğin, kafein, alkol, baharatlı yiyecekler, asitli meyveler ve yapay tatlandırıcılardan uzak durmak semptomları hafifletebilir.

  • Cerrahi Tedavi (nadiren)

    Diğer tedavilerin etkili olmadığı ve şiddetli vakalarda cerrahi müdahale gerekebilir. Mesanenin genişletilmesi veya mesanenin bir kısmının çıkarılması gibi prosedürler uygulanabilir.